Τι είναι η γεμολογία;
Γεμολογία (gemology) είναι η επιστήμη που μελετάει του πολύτιμους λίθους
και αποτελεί κλάδο της ορυκτολογίας και κατ’ επέκταση της γεωλογίας. Η λέξη «γεμολογία» προέρχεται από τη λατινική λέξη «gema» η οποία σημαίνει πολύτιμος λίθος.
Πρόκειται για μια ειδικότητα που επικεντρώνεται στην ανάλυση και πιστοποίηση της γνησιότητας ενός πολύτιμου λίθου, καθώς επίσης και στην αναγνώριση των επεξεργασιών βελτίωσης που έχει υποστεί.
O ειδικός γεμολόγος εξετάζει τις πέτρες με φυσική παρατήρηση, αλλά και με τη χρήση ειδικών οργάνων, και αποφασίζει αρχικά αν ο λίθος είναι φυσικός ή συνθετικός. Αν ο λίθος είναι φυσικός, ο γεμολόγος προσδιορίζει την ταυτότητά του και στη συνέχεια αξιολογεί τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του, ώστε να προχωρήσει σε εκτίμηση της εμπορικής του αξίας.
Οι γεμολόγοι μπορούν να αναγνωρίζουν έναν πολύτιμο λίθο με βάση συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και ιδιότητες, όπως η κοπή, το χρώμα, η ποιότητα και η διαύγεια. Ορισμένα ρουμπίνια και γρανάτες, για παράδειγμα, μπορεί να μην διαφέρουν στην εμφάνισή τους, αλλά να έχουν διαφορετικές φυσικές ιδιότητες.
Τα κριτήρια 4C
Ένα πολύ δημοφιλές σύνολο κριτηρίων είναι το 4C που χρησιμοποιείται στη γεμολογία για την αξιολόγηση των διαμαντιών. Πρόκειται για τα αρχικά γράμματα των αγγλικών λέξεων carat (καράτι, μονάδα μέτρησης του βάρους), clarity (καθαρότητα), colour (χρώμα) και cut (κοπή).
Τα γεμολογικά εργαστήρια
Τα γεμολογικά εργαστήρια στον κόσμο είναι πάρα πολλά και συνήθως είναι ιδιωτικά ή ανήκουν σε συνδέσμους. Δύο από αυτά είναι τα πιο αξιόπιστα και τυγχάνουν παγκόσμιας αναγνώρισης, το Gemological Institute of America (GIA) και το HRD Antwerp του Βελγίου. Τα ινστιτούτα αυτά έχουν παραρτήματα σε όλο τον κόσμο, ενώ παρέχουν εκπαίδευση και πτυχία πιστοποίησης γεμολογίας σε κοσμηματοπώλες.
Ο καταναλωτής πρέπει να είναι ενήμερος για το αν η πιστοποίηση ενός κοσμήματος προέρχεται από γνωστό ινστιτούτο, και κυρίως πρέπει να συμβουλεύεται τον κοσμηματοπώλη της εμπιστοσύνης του.
Τα γεμολογικά όργανα
Ο γεμολόγος για να αξιολογήσει τους πολύτιμους λίθους χρησιμοποιεί διάφορα εξειδικευμένα όργανα. Το κυριότερο είναι το μικροσκόπιο και, στις περισσότερες περιπτώσεις, με το όργανο αυτό μπορεί να κάνει πλήρη εκτίμηση της εξεταζόμενης πέτρας. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι ένα μικροσκόπιο μπορεί να μεγεθύνει 30, 40, 50 κ.ο.κ. φορές την εξεταζόμενη πέτρα, ενώ ο εξειδικευμένος φακός των χρυσοχόων δίνει 10 φορές μεγέθυνση και ο μεγεθυντικός φακός του βιβλιοπωλείου 5 φορές.
Συμπληρωματικά για τον προσδιορισμό της εξεταζόμενης πέτρας μετριέται:
– η γωνία διάθλασης του φωτός όταν διέρχεται από την πέτρα, με το διαθλασίμετρο (refractometer),
– το ειδικό βάρος,
– η γραμμή σκόνης,
– η ανάλυση του λευκού φωτός με το φασματοσκόπιο (spectroscope).
Τέλος, η εκτίμηση της αξίας εξαρτάται από την καθαρότητα (clarity), το χρώμα (color), την κοπή (cut), το μέγεθος (carat) και την σπανιότητα του λίθου σε σχέση με όλα τα παραπάνω.
Στην παρακάτω φωτογραφία, ο γεμολόγος της KALFIDIS Jewellery, Άκανθος Καλφίδης, με σπουδές στο HRD του Βελγίου, αξιολογεί ένα διαμάντι στο Gemology Station.
